ماندالا (मण्डल;به معنی دایره در سانسکریت) جدولی است هندسی مورد استفاده در ادیان بودا و هندو که به عنوان نمادی برای جهان هستی به کار میرود. اصل ماندالا از دین هندو است ولی در آیین بودا هم کاربرد زیادی پیدا کرده است.
ماندالاها دایرههایی نمادین برای تمرکز بر خویشتن و جستجو در درون انسان هستند. مرکز دایره جدول ماندالا برای تمرکز در حین مراقبه دینی بکار میرود. اشکال متقارن هندسی ماندالا خودبخود توجه شخص را به مرکز دایره جذب میکنند.
البته گستره کاربرد ماندالا بسیار وسیعتر از آیینهای یادشده است. مثلاً در معماری فرهنگهای اسلامی و مسیحی هم طرحهای ماندالا دیده میشود (نک: حس وحدت تالیف نادر اردلان و لاله بختیاری). این واژه در فارسی و عربی بصورت مَندَل بکار میرود و مورد استفاده جنگیران در مراسم احضار روح است. نمونه ای از ان را ادوارد براون[۱] از زبان یک ایرانی که خود آنرا تجربه کرده، توضیح داده است. کتابی نیز منسوب به ابوحامد غزالی با عنوان «المندل و الخاتم السلیمانی و العلم الروحانی» (عبدالفتاح السید الطوخی، بیروت: مکتبه الثقافیه، [بیتا]) در ترسیم طلسمات و علوم غریبه منتشر شده است.
روانکاو معروف کارل یونگ ماندالا را کهنالگویخویشتن میداند، نماد تمامیت و نظم و کار ویژهٔ آن سازماندهی و دربرگیری تمامیت روان و ساماندهی و تنظیم دوباره وضعیتهای هرجومرج آلود است.